Het zichtvermogen van een koe is anders dan dat van de mens. De ogen van een koe staan aan de zijkant van het hoofd. Dat maakt haar blikveld met 330° best breed. Maar in een klein gebied voor het hoofd is het zichtveld overlappend en alleen daar ziet ze driedimensionaal (diepte). De scherpte van het zicht is een stuk minder dan dat van de mens. De koe detecteert alleen contouren, scherp zicht hebben ze frontaal en dan alleen als ze stilstaan. Snel overschakelen van dichtbij naar ver of van licht naar donker, is voor de koe niet mogelijk. 
Daarom is het voorkomen van schaduw en oneffenheden bij overgangen in en rond de stal erg belangrijk voor een soepel koeverkeer. Aanpassingen aan lichtsterkte gaan langzaam. Zo moeten licht-donker situaties vermeden worden onder andere rond de melkstal of melkrobot. De koe vertraagt bewust om haar ogen te laten aanpassen aan een veranderende lichtsterkte. Oók als ze de weg kennen of er al vaak zijn geweest.

Lichtinvloed tijdens lactatie
Het lichtniveau beïnvloedt de hormoonprocessen van het melkvee zoals groei, ontwikkeling, productie, gezondheid, weerstand en vruchtbaarheid. Bij melkvee komt de vruchtbaarheidscyclus na afkalven sneller op gang bij langere daglengten dan bij korte daglengten. Hierdoor kunnen de koeien sneller geïnsemineerd worden en daalt de tussenkalftijd.
Verder bevordert het verlengen van de daglengte naar 16 uur de melkproductie. Een stijging van 6 tot 15% meer melk. Deze stijging in melkproductie wordt gevolgd door een stijging in voeropname; de voeropname is dus niet de oorzaak van deze hogere melkproductie. 
Langere daglengten zijn ook goed voor de rust in de stal: koeien zullen meer liggen, minder staan en minder bewegen. 

Aanbevelingen:
-    Daglengten van 16 uur
-    Tenminste 150 tot 200 lux
-    Minimaal zes uur/dag donker

Invloed van lichtregime tijdens droogstand
Koeien die tijdens de droogstand korte dagen (6 – 8 uur) en lange nachten (16 – 18 uur) hebben gehad en tijdens de lactatie lange dagen (16 – 18 uur) en korte nachten (6 – 8 uur), produceren meer melk (tot ruim 3 kg/dag extra in de eerste 4 lactatiemaanden).

Invloed van lichtregime op jongvee
Blootstelling aan een lichtregime van lange dagen en korte nachten blijkt te zorgen voor een versnelde groei bij jongvee (tot 18 %). Jongvee komt op deze manier ook jonger in de puberteit en heeft een beter ontwikkeld uier. 
Aangetoond is dat bij vaarzen de blootstelling aan korte dagen en lange nachten in de laatste 60 dagen vóór kalven gevolgd door lange dagen en korte nachten na kalven, de productie verhoogt, zoals ook bij melkkoeien al werd aangetoond.

Ideale lichtsterkte in de stal
Een lichtsterkte van 100 lux is voor een mens nodig om een goed overzicht te hebben en dieren en kleuren te herkennen. Voor reguliere werkzaamheden kan 30 lux volstaan, terwijl voor secuur werk -zoals melken - 250 lux nodig is.
Voor koeien in lactatie moet het licht ook voldoende sterk zijn, minimaal 130 lux tussen de dieren. ’s Nachts volstaat 5 lux op koeniveau. 
Voor een kunstmatig dag- en nachtritme is minstens 150 lux nodig in de lichtperiode en maximaal 5 lux in de donkere periode. 
Voor droogstaande koeien mag de lichtsterkte laag zijn. Als ze daglicht krijgen, is extra verlichten niet nodig. Apart huisvesten met een eigen lichtregime -  korte dagen en lange nachten - is ideaal.

Tip: ga na of het huidige lichtniveau in de stallen aan de gewenste lichtsterktes voldoet. Meet het lichtniveau op de voergang, bij het voerhek en in de ligplaatsen van de koeien. Meet op 60 – 75 cm hoogte en op verschillende plaatsen om een representatief gemiddelde te bepalen. Er zijn gratis apps voor smartphones beschikbaar om de lichtsterkte te meten (zoek op ‘lux meter’ in de Appstore of Google Play).

Gelijkmatige verdeling
Naast het juiste lichtniveau moet de verlichting ook gelijkmatig verdeeld zijn. Bij gelijkmatige verlichting is er weinig verschil tussen de lichtniveaus op verschillende plekken in de stal. Koeien hebben een duidelijke voorkeur voor de goed verlichte stukken in de stal. Ze mijden donkere plekken.

Tip: meet de lichtsterkte op verschillende plekken in de stal en bepaal de gemiddelde waarde. De laagste lichtsterkte moet minstens 60 procent van dit gemiddelde bedragen. 

Lichtkleur
Met daglicht wordt vitamine D gevormd. Dat is belangrijk voor de stofwisseling en de botontwikkeling. Een lichtbron waarin meer korte golflengten (blauw, groen, geel) dan lange golflengten (rood) vertegenwoordigd zijn, is effectiever in het stimuleren van de biologische klok van een melkkoe. De biologische klok is relatief ongevoelig voor rood licht. Daarom is het advies wit licht te gebruiken bij het sturen van de biologische klok. Rood licht is de meest ideale lichtkleur om in te zetten als nachtverlichting.

Hopelijk geeft deze informatie wat licht in de duisternis!
 

Vraag uw vitalisator wat het ideale lichtplaatje in uw stal is. Zij helpen u graag verder.