Voerefficiëntie. Een veel besproken term binnen de geitenhouderij, maar iets wat soms uitdagend lijkt om te verbeteren. Naast het sturen op voerwinst, vind ik het belangrijk om onze klanten te adviseren in het verbeteren van de voerefficiëntie.
Met voerefficiëntie bedoelen we de hoeveelheid geproduceerde meetmelk (kg), afgezet tegen de hoeveelheid gegeten voer (kg droge stof ruwvoer, krachtvoer én bijproducten). Hoe hoger de voerefficiëntie, hoe efficiënter een geit het voer omzet in melk.
Op praktijkinnovatiebedrijf Vecunda Rapperdsweg was afgelopen jaar de voerefficiëntie van alle melkgevende dieren gemiddeld 1,36. Bij de duurmelkgroepen was de gemiddelde voeropname 2,93 kilogram droge stof (excl. 3% restvoer) en de gemiddelde productie 4,11 kg meetmelk.
Voerefficiëntie zegt iets over de veestapel en het rantsoen, maar ook over het management op het bedrijf. Hieronder leest u wat u kunt doen om de voerefficiëntie van uw veestapel te verhogen. En wat in onze ogen de gewenste voerefficiëntie is.
De veestapel
Lammeren en dieren die droogstaan hebben vanzelfsprekend een voerefficiëntie van nul. Zij produceren immers geen melk. Bij opstartende dieren is de voerefficiëntie wisselend. Een te hoge voerefficiëntie – denk aan een waarde hoger dan 1,6 – kan duiden op een negatieve energiebalans. Oudere en laagproductieve dieren hebben vaak een voerefficiëntie lager dan 1,2. Zij gebruiken een groter deel van hun voeding voor onderhoud en het opslaan van reserves (vervetting) dan hoogproductieve dieren. Bij deze groepen is het belangrijk om de conditie van de dieren goed in de gaten te houden. Een gemiddelde veestapel zou jaarrond een voerefficiëntie van circa 1,4 moeten kunnen halen. In het voorjaar zal dit iets hoger liggen, in de winter wat lager. Het juiste vervangingspercentage, een mooie opstart van verse dieren en de focus op het in conditie houden van duurmelkers, zijn daarom belangrijke aspecten.
Het management op een bedrijf
De voerefficiëntie geeft ook deels een beeld van het management op een bedrijf. Rust, reinheid en regelmaat zijn voor een geit erg belangrijk. Deze drie kenmerken zijn van belang om goed melk te kunnen geven en genoeg voer op te kunnen nemen. Elke dag hetzelfde ritme geeft rust op stal. Bovendien ervaart een geit meer rust wanneer hij jaarrond in dezelfde groep geiten zit, op dezelfde plaats op stal. Vermijd daarom het veelvuldig schuiven tussen groepen geiten. Plan ook entingen, klauw bekappen en uitmesten zó in, dat er zoveel mogelijk rust op stal blijft. In rust eet én geeft een geit namelijk meer. Een schone voergang, fris voer en een lage infectiedruk dragen ook bij aan een goede voeropname en productie. Verder speelt de constantheid van het rantsoen ook een belangrijke rol. Probeer elke dag zo nauwkeurig mogelijk het rantsoen in de juiste verhoudingen aan te maken, het rantsoen goed te mengen en op hetzelfde tijdstip te voeren. Daarnaast is voldoende voorraad van ruwvoer erg belangrijk. Hoe langer van dezelfde kuil gevoerd kan worden, hoe minder rantsoenovergangen er zijn en hoe meer rust er daardoor op stal wordt gecreëerd. Kort gezegd: hoe constanter het rantsoen, hoe beter de geit presteert.
Het rantsoen
Het woord ‘voerefficiëntie’ zegt het al: hoe efficiënt een geit het voer benut. Daarin kunnen we met het rantsoen veel sturen.
Hoe beter de pens werkt, hoe hoger de efficiëntie. Bij Vitalvé sturen wij op de werking van de pens met behulp van de OptiFerm kengetallen. Het aandeel energie en eiwit dat in de pens vrijkomt, moet in een goede verhouding tot elkaar staan en daarnaast ook op hetzelfde moment vrijkomen. Wanneer we de rantsoenen berekenen, krijgen we hierin veel inzicht. Daardoor hebben we ook veel grip op de penswerking van uw dieren.
Daarnaast speelt de verhouding ruwvoer/krachtvoer een belangrijke rol in de voerefficiëntie. Krachtvoer wordt over het algemeen efficiënter omgezet in melk, maar voor een optimale penswerking is ruwvoer zeker zo belangrijk. Bij een goede kwaliteit ruwvoer streven wij naar een dagelijkse ruwvoeropname van 1 kg droge stof per geit.
Stabiliteit in de pens is eveneens belangrijk voor een optimale penswerking. Daarbij is het belangrijk dat een geit gedurende de dag een zo stabiel mogelijke pH in de pens behoudt. We willen selectiegedrag voorkomen en streven naar een goed gemengd rantsoen waarvan elke hap gelijk is. Want dat draagt bij aan een optimale werking van de pens.
Het rendement
Uiteindelijk streven we met z’n allen naar een zo hoog mogelijk rendement op uw bedrijf. Een vitale veestapel staat daarbij voorop. Bij Vitalvé sturen wij veel op het verder verhogen van de voerwinst per geit. Het verschil in voerwinst wordt voor 65% verklaard door het verschil in voerefficiëntie. De gegevens uit de VitalMonitor van onze klanten laten zien dat vandaag de dag een verhoging van de voerefficiëntie met 0,1 leidt tot gemiddeld €0,18 meer voerwinst per geit per dag. Het verbeteren van de voerefficiëntie heeft dus een direct effect op een hogere voerwinst.
Ga zelf maar eens rekenen met de cijfers van uw bedrijf. Liever een keer sparren over hoe we de voerefficiëntie op uw bedrijf kunnen verhogen? Neem gerust contact op!
08 oktober 2021
Mijn naam is Jos Loeffen. Ik ben opgegroeid in Wijchen, waar ik al vroeg in aanraking kwam met de landbouw. Mijn vader was vroeger kalverschetser, een inmiddels verdwenen beroep waarbij hij vlekkenpatronen van dieren in een soort paspoort opt...
Lees meer
17 april 2020
U heeft een vitale functie. Dat wist u al. Dat wisten wij al. Maar nu realiseert zich heel Nederland dat ook maar weer eens.
Lees meer
05 mei 2021
Vitalvé gelooft in ontwikkelingsgebonden jongveeopfok. Hierbij is de jongveeopfok van geboorte tot melkgift in verschillende fasen opgebouwd. De aanpak in elke fase is cruciaal voor het succes van de toekomstige melkkoe.
Lees meer