Zoals eerder besproken in deze artikelenreeks heeft een lam bij de geboorte geen natuurlijke weerstand. Via de biest krijgt het een eerste immuniteitsboost. Na die eerste biest krijgt het lam steeds minder afweerstoffen binnen en begint de opbouw van de eigen immuniteit. In de meeste gevallen ontstaat tussen dag tien en veertien een gat. In deze periode is het lam extra vatbaar voor ziektekiemen. Ook wordt het dier dan vaak onthoornd en die ingreep maakt het lam extra kwetsbaar. 

Voeding
Voor een goede pensontwikkeling is het van belang dat een lam vanaf jonge leeftijd smakelijk ruw- en krachtvoer aangeboden krijgt. Smakelijkheid is bepalend voor de voeropname. Lammeren die vanaf de eerste dagen ruw- en krachtvoer krijgen, zullen hier vooral mee spelen en aan ruiken. 

Het is van belang om tijdens de melkperiode rekening te houden met de manier van voerverstrekking ná het spenen. Gaat u ná het spenen naar een voersysteem waar de lammeren de hele dag de beschikking hebben over voer of krijgen de lammeren twee of drie keer per dag een portie krachtvoer en daarnaast stro? Voordeel van onbeperkt voeren is dat het niet noodzakelijk is om voor elk lam vreetruimte beschikbaar te hebben. Het voordeel van beperkt voeren is dat elke voerbeurt een controlemoment is over de lammeren.

Lammeren en geiten zijn echte kuddedieren. Ze zullen elkaar in alles nadoen. Daarom is het van belang dat er zoveel mogelijk dieren tegelijkertijd kunnen eten en drinken. Daarbij moet een hok voor dieren genoeg ruimte bieden om te kunnen rusten zonder dat ze gestoord worden door ‘spelende’ lammeren. 

Speenmoment bepalen
Er zijn verschillende manieren om te bepalen of een lam klaar is voor spenen. De belangrijkste regel is dat een lam minimaal zeven weken oud moet zijn. Daarnaast zijn krachtvoeropname en gewicht van belang. 

Lammeren verblijven doorgaans in groepen. Het komt vaak voor dat niet alle dieren in de groep gelijktijdig klaar zijn voor spenen. Daarom adviseren wij om lammeren tijdens de melkperiode een aantal keren te sorteren op grootte en gewicht. Hierdoor ontstaan homogenere groepen en krijgen kleinere lammeren betere kansen. Het is enorm belangrijk om alléén gezonde lammeren naar een ander hok te verplaatsen. Zo voorkomt u dat een ziek lam andere dieren infecteert.

Het speenproces
Lammeren kiezen bij inname van energie voor de bekende weg. De speen kennen ze, maar u wilt dat ze méér ruw- en krachtvoer gaan opnemen. Er zijn verschillende manieren om die opname te stimuleren. Basis is altijd de beschikbaarheid van vers en smakelijk krachtvoer én water. Veel geitenhouders bemoeilijken de melkopname (en stimuleren daarmee voeropname) in de laatste weken van de melkperiode bijvoorbeeld door de speentjes niet meer in te snijden of ze vaker te vervangen. 

Een andere optie is het aantal spenen per hok te verlagen in de laatste week. Zorg dan wel dat altijd minimaal twee spenen per hok beschikbaar blijven zodat ook minder dominante dieren de kans krijgen om te drinken. Het is ook mogelijk om de slangetjes dicht te knijpen. Doe dat wel op een goede, controleerbare manier bijvoorbeeld met een Mosquito-tang. Tie-wraps zijn misschien makkelijker maar minder geschikt: dan kunt u niet controleren hoever de slang wordt dichtgeknepen en hoe groot de overblijvende melkstroom is. Tie-wraps hebben dan ook niet onze voorkeur. 

Nog een andere manier is het plaatsen van een tijdklok op de drinkautomaat. Het is hierbij van belang dat de frequentie ‘aan’ en ‘uit’ goed is afgesteld zodat lammeren honger krijgen en vast voer gaan eten. Het is ook van belang dat alle lammeren in het hok de tijd hebben om te drinken in de periode dat de automaat ‘aan’ staat. 

Hygiëne
Schoon en hygiënisch werken blijft ook tijdens de melkperiode van groot belang. Dus trek bij de lammeren een aparte overall en laarzen aan en draag handschoentjes. Daarnaast is het belangrijk om de drinkautomaat minimaal tweemaal per week te reinigen. Niet alleen de mixbeker maar ook slangen en speentjes. Tijdens de hele opfokperiode hanteren we de stelregel: voor de lammeren maximaal één verandering per week. Het gaat dan om het veranderen van voersoort, melkpoeder, spenen of het verhuizen naar een andere stal.

Tot slot: wat van belang is tijdens de melkperiode

• Hygiëne staat voorop!
• Smakelijke voeding
• Vers drinkwater
• Speenmoment op basis van voeropname
• Geleidelijk speenproces

Van geboorte tot melkgift
Dit artikel is de derde en vierde in de reeks. In het volgende artikel gaan we in op de groei tot aandekken/inseminatie. Artikelreeks met de volgende onderwerpen:
1. Eerste levensdag
2. Aanleerperiode
3. Melkperiode
4. Spenen
5. Groei tot aandekken/inseminatie
6. Drachtperiode
7. Verse eerstejaars geiten
 

De juiste voermethode, het juiste speenmoment en hoe soepel overschakelen op kracht- en ruwvoer. We ondersteunen u daar graag bij. Neem contact op met Karin! Zij staat u graag te woord.