Hittestress: vergeet de droge koeien niet!

Effect op de koe
Uit ervaring weten we dat koeien die hittestress ervaren 2 tot soms zelfs 3 liter melk per dag zakken. Droge koeien geven weliswaar geen melk, maar ze zijn wel hoogdrachtig en moeten zich voorbereiden op de volgende lactatie. Ook zij ervaren hittestress met nadelige gevolgen, maar ze worden vaak nog niet geventileerd of gekoeld. Wanneer droogstaande koeien wél worden gekoeld, hebben zij een hogere melkproductie gedurende de lactatie. Dit komt omdat de melkklieren in de uier van een koe tijdens de droogstand worden voorbereid op de melkproductie. Wanneer droge koeien hittestress ervaren, ontwikkelen de melkklieren zich minder goed en wordt er dus minder melk geproduceerd. Daarnaast is onderzoek gedaan naar koeien die afkalven onder hittestress en koeien die afkalven in de (koele) wintermaanden. Hieruit blijkt dat koeien die onder hittestress afkalven, aanzienlijk minder melk geven en meer last hebben van mastitis, luchtwegproblemen, nageboorteproblemen en baarmoederontstekingen. Dit resulteert in extra arbeid en kosten van de behandelingen.

De conclusie is dat het koelen van de koeien tijdens droogstand een hogere melkproductie geeft en minder gezondheidsproblemen. Maar wanneer moet je hier dan mee starten? Het is van belang dat de koeien gedurende de gehele droogstand gekoeld worden. Vaarzen dienen gekoeld te worden vanaf zestig dagen voor afkalven. Het heeft geen effect om bijvoorbeeld alleen de laatste 3 weken te koelen.

Effect op het kalf
Iets minder bekend is dat hittestress ook gevolgen heeft voor het kalf. In de laatste zes weken van de dracht groeit het kalf het hardst. Kalveren waarvan de moeder in deze periode hittestress heeft ervaren, worden gemiddeld 6 kilo lichter geboren. Deze achterstand kunnen ze niet meer inhalen. Ook hun speengewicht ligt lager vergeleken met kalveren van een moeder zonder hittestress. Dit is echter niet het enige negatieve effect. Het blijkt namelijk dat hittestress ook de weerstand van de kalveren verlaagt. Deze kalveren kunnen de belangrijke afweerstoffen uit de biest minder goed opnemen dan de kalveren die niet onder de hittestress van hun moeder hebben geleden. Dit komt doordat de darmen van kalveren waarvan de moeder hittestress heeft ervaren, minder goed ontwikkeld zijn. 

Helaas blijft het effect van de hittestress op zo’n kalf gedurende zijn gehele leven zichtbaar. De kans dat een pink van wie de moeder hittestress heeft ondervonden al vóór de eerste lactatie wordt afgevoerd, blijkt namelijk twee keer zo groot te zijn als die van een pink van wie de moeder geen hittestress heeft gehad. Ook bij vaarzen die tijdens de eerste lactatie zijn afgevoerd zien we een dergelijk verschil tussen wel of niet hittestress bij de moeder. Dit laat dus zien dat er een duidelijk het effect is op de gezondheid van het opgegroeide dier. 
Daarnaast zorgt hittestress voor een verminderde vruchtbaarheid bij deze opgroeiende dieren. Er is gemiddeld 0,5 inseminatie meer nodig en bij de eerste inseminatie zijn de dieren 2 maanden ouder. 
Verder blijkt dat vaarzen van een moeder met hittestress 4 tot 5 liter per dag minder melk produceren dan vaarzen van een moeder zonder hittestress. Dit is niet alleen zo tijdens de eerste lactatie, maar ook tijdens de tweede lactatie (2 liter per dag minder) en derde lactatie (3 liter per dag minder). Als laatste blijkt dat ook de gemiddelde afvoerleeftijd lager ligt. Zo worden nakomelingen van droge koeien met hittestress gemiddeld 3.05 jaar en op bedrijven met droge koeien zonder hittestress gemiddeld 4.02 jaar. Concluderend kun je zeggen dat het kalf altijd schade ondervindt wanneer de moeder hittestress heeft ervaren. 

Helemaal voorkomen van hittestress is onmogelijk, maar het zoveel mogelijk beperken is van extra belang om het welzijn en de productie van meerdere generaties op uw bedrijf zo goed mogelijk te ondersteunen. Wilt u een keer sparren over het voorkomen van hittestress bij uw droge koeien? Neem gerust contact op met een van onze adviseurs!